آموزش لهجه عراقی و مکالمه عربی فصیح

دعای پانزدهم – دعا برای خود و دوستانش
دعا برای خود و دوستانش:
این دعا پنجمین دعا از مجموعه دعاهای صحیفه سجادیه می باشد و در کتاب صحیفه جامعه پانزدهمین دعا تنظیم شده است.
سید العابِدین امام سجاد (علیه السلام) در دعا برای خود و دوستانش پیش از هر درخواستی ابتدا به شناخت و کسب معارف الهی پرداخته اند. چشم انداز امام در توصیف پروردگار به قدری گسترده و شگرف می باشد که در همان فرازهای ابتداییِ دعا برای خود و دوستانش مخاطب را به مقام قرب خداوند امیدوار می نماید.
همچنین حضرت سجاد (علیه السلام) در خلال این دعا با درود فرستادن بر محمد و آل محمد (صلی الله علیه و آله وسلم) از شر دام های شیطان به حصن و امان پروردگار پناه برده و برای دوستان و نزدیکان و شیعیان خود رحمت الهی را خواستار شده اند.
ارج شناسی و قدرشناسی حضرت علی بن الحسین (علیه السلام) در متن دعا برای خود و دوستانش توحید را به ولایت گره می زند و از مقام فضل خداوند متعال در برابر قطع امید از دیگران طلب صله و احسان دارد.

دعای چهاردهم – درود فرستادن به پیروان پیامبران
درود بر پیروان پیامبران و تصدیق‌کنندگان آنان:
این دعا در کتاب صحیفه سجادیه به عنوان چهارمین دعا و در کتاب صحیفه جامعه چهاردهمین دعا می باشد.
حضرت سیدالساجدین (علیه السلام) درود بر پیروان پیامبران و تصدیق کنندگان آنان را مربوط به تمام زمان ها و سراسر تاریخ بشری می دانند. در ادامه دعا ایشان با بلاغت و فصاحت تمام به بیان ویژگی های یاران و صحابهٔ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) پرداخته و از خداوند متعال درخواست پاداشی درخور مقام آنان را دارد.
همچنین امام سجاد (علیه السلام) درود بر پیروان پیامبران و تصدیق کنندگان آنان را درجه ای از ایمان به غیب دانسته و با اشراف دعا بر رسالت پیامبران مخاطب را به سمت طلب خیرخواهی برای آنان سوق داده اند.
فرازهای دعای درود بر پیروان پیامبران و تصدیق کنندگان آنان مهترین ویژگی یاران حقیقی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) را شتافتن بر ایمان به دعوت وی، هجرت و دوری از خانه و خانواده، ایستادگی در مقابل دشمنان اسلام، طردشدگی و چشیدن محرومیت ها معرفی نموده است.
نکته طلایی دعای درود بر پیروان پیامبران و تصدیق کنندگان آنان آثار و فواید این درود برای اهل ایمان است.

اَللّٰهُمَّ وَأَتْبٰاعُ الرُّسُلِ وَمُصَدِّقُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الاَرْضِ بِالْغَیْبِ عِنْدَ مُعَارَضَةِ الْمُعٰـانِدِینَ لَهُمْ بِالتَّکْذِیبِ، وَالاِشْتِیٰاقِ إلَی الْمُرْسَلِینَ بِحَقٰائِقِ الِایـمٰانِ،

خداوندا، (درود فرست بر) پیروان رسولان و ایمان آورندگان به آنها از اهل زمین در پنهانی هنگام مخالفت معاندان با آنان به تکذیب، و مشتاقان به پیامبـران با حقایق ایمان،

دعای سیزدهم – در یاد کردن از آل محمد (علیهم‌السلام)
اَللّٰهُمَّ یٰا مَنْ خَصَّ مُحَمَّداً وَاٰلَهُ بِالْکَرٰامَةِ، وَحَبٰاهُمْ بِالرِّسٰالَةِ وَخَصَّصَهُمْ بِالْوَسِیلَةِ وَجَعَلَهُمْ وَرَثَةَ الْاَنْبِیٰاءِ، وَخَتَمَ بِهِمُ الْاَوصِیٰاءَ وَالْاَئِـمَّةَ، وَعَلَّمَهُمْ عِلْمَ مٰا کَانَ وَمٰا بَقِىَ ﴿وَجَعَلَ اَفْئِدَةً مِنَ النّٰاسِ تَهْویٖ اِلَیْهِمْ﴾ فَصَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَاٰلِهِ الطّٰاهِرِینَ، وَافْعَلْ بِنٰا مٰا اَنْتَ اَهْلُهُ فِی الدِّینِ وَالدُّنْیٰا وَالْاٰخِرَةِ، اِنَّکَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدیٖرٌ.

خداوندا، ای آنکه محمد و آل او را به کرامت مخصوص گردانیده و آنان را به رسالت گرامی داشته و به وسیله بودن ویژە ساخته و آنان را وارثان پیامبـران قرار داده‌ای و به وسیله آنان پایان دادی اوصیاء و امامان را، و به ایشان آموختی علم آنچه بوده و آنچه باقیمانده است «و قرار دادی دل‌هایی از مردم را هواخواه آنان» پس بر محمد و آل پاکش درود فرست، و با ما عمل کن آنچه را که تو شایستۀ آنی، در دین و دنیا و آخرت، که تو بر هر چیزی توانا هستی.

دعای دوازدهم- درود فرستادن بر حاملان عرش و بر فرشتگان مقرب

درود بر حاملان عرش و فرشتگان الهی:
این دعا در کتاب صحیفه سجادیهٔ معروف سومین دعا از دعاهای حضرت سیدالساجدین (علیه السلام) و در کتاب صحیفه جامعه دوازدهمین دعا می باشد.

امام سجاد (علیه السلام) در این دعا ضمن درود بر حاملان عرش و فرشتگان الهی آنان را موجوداتی خستگی ناپذیر از تسبیح و تقدیس پرودگار خطاب می کند. مضامین دعای درود بر حاملان عرش و فرشتگان الهی در ابتدا به معرفی فرشتگان مقرب پرداخته و سپس جمیع فرشتگان و کارگزاران الهی را درود و رحمت می فرستد.
امام سجاد (علیه السلام) فرازهای درود بر حاملان عرش و فرشتگان الهی را به همین جا ختم ننموده اند و به نوع مأموریت و عبادات فرشتگان نیز اشاره فرموده اند. از جمله خزانه داران باران، حرکت دهندگان ابرها ، بدرقه کنندگان دانه های برف و تگرگ، فرشتگان مسئول بر آب ها، مراقبان و حافظان انسان ها از بلاها، همراهان انسان در دنیا، نویسندگان و حمل کنندگان عرش تنها بخشی از بیانات ارزشمند امام در هنگام درود بر حاملان عرش و فرشتگان الهی می باشد.

نکته طلایی دعا و درود بر حاملان عرش و فرشتگان الهی طلب رحمت برای فرشتگان و همچنین درودفرستادگان بر آنها می باشد.

اَللّٰهُمَّ وَحَمَلَةُ عَرْشِکَ الَّذِینَ‏ لاٰیَفْتُـرُونَ‏ مِنْ تَسْبِیحِکَ وَلاٰ یَسْأَمُونَ‏ مِنْ تَقْدِیسِکَ وَلاٰ یَسْتَحْسِـرُونَ‏ مِنْ عِبَادَتِک، وَلاٰ یُؤْثِرُونَ التَّقْصِیرَ عَلَی الْجِدِّ فیٖ أَمْرِکَ، وَلاٰ یَغْفُلُونَ عَنِ الْوَلَهِ إِلَیْک، وَإِسْـرَافِیلُ صٰاحِبُ الصُّورِ، الشّٰاخِصُ الَّذِی یَنْتَظِرُ مِنْکَ الْاِذْنَ، وَحُلُولَ الْأَمْرِ فَیُنَبِّهُ بِالنَّفْخَةِ صَـرْعیٰ رَهَائِنَ الْقُبُورِ.

دعای یازدهم – درود فرستادن بر حضـرت آدم (علیه‌السلام)

اَللّٰهُمَّ وَ اٰدَمُ بَدِیعُ فِطْرَتِکَ، وَاَوَّلُ مُعْتَـرِفٍ مِنَ الطِّینِ بِرُبُوبِیَّتِکَ وَبِکْرُ حُجَّتِکَ عَلیٰ عِبٰادِکَ وَبَرِیَّتِکَ وَالدَّلیٖلُ عَلَی الْاِسْتِجٰارَةِ بِعَفْوِکَ مِنْ عِقٰابِکَ وَالنّٰاهِجُ سُبُلَ تَوْبَتِکَ،

خداوندا، و آدم، پدید آمدۀ آفرینش تو و نخستین اعتـراف کنندۀ -از آنها که از گل آفریده شده‌اند- به پروردگاری‌ات و نخستین حجت تو بر بندگان و آفریدگانت و راهنمای بر پناه جستـن به عفوت از کیفرت، و آنکه در پیش گرفت راه‌های توبه‌ات را،

وَالْمُوَسَّلُ بَیْنَ الْخَلْقِ وَبَیْنَ مَعْرِفَتِکَ، وَالَّذِی لَقَّنْتَهُ مٰا رَضِیتَ بِهِ عَنْهُ، بِـمَنِّکَ عَلَیْهِ وَرَحْمَتِکَ لَهُ، وَالْمُنِیبُ الَّذِی لَمْ یُصِـرَّ عَلیٰ مَعْصِیَتِکَ، وَسٰابِقُ الْمُتَذَلِّلِینَ بَحَلْقِ رَأْسِهِ فیٖ حَرَمِکَ،

دعای دهم – صلوات بر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله)

اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ عَبدِکَ وَرَسُولِکَ، وَمِفْتٰاحِ بٰابَ جَنَّتِکَ، وَالنّٰاهِضِ بِاَعْبٰاءِ مَوٰاثِیقِ عَهْدِکَ اِلیٰ عِبَادِکَ، وَذَرِیعَةِ الْمُؤمِنِینَ اِلیٰ رِضْوٰانِکَ، وَالْمُسْتَقِلِّ بِـمٰا حَمَّلْتَهُ مِنَ الاِشَارَةِ بِاٰیٰاتِکَ، وَالَّذیٖ لَمْ یَسْتَطِعْ اِلّٰا مُوٰافَقَةَ عِلمِکَ، وَقَبُولَ الرِّسَالَةِ اِذْ تَقَدَّمَ لَهُ قَبُولُهَا فیٖ اُمِّ الْکِتٰابِ عِنْدَکَ، وَکَیْفَ یَسْتَطِیعُ رَدَّ مٰا نَفَذَتْ بِهٖ مَشِیَّتُکَ مَنْ یَتَقَلَّبُ فیٖ قَبْضَتِکَ وَنٰاصِیَتُهُ بِیَدِکَ.

خداوندا درود فرست بر محمد، بنده و فرستاده‌ات و کلید در بهشتت، آنکه برداشت بار پیمان‌های فرمانت برای بندگانت را، و وسیله مؤمنان بوده است به سوی رضوانت و تحمل کنندۀ آنچه را که از اشاره به آیاتت بر عهده‌اش گذاشتی. آنکه جز موافقت با علمت توانایی نداشت، و جز پذیرش رسالت که پیش از آن پذیرفته بود آن را در ام الکتاب در پیشگاهت، و چگونه می‌توانست رد کند آنچه را تعلق گرفته مشیت تو به آن، آنکه حرکاتش در حیطۀ قدرت تو و اختیارش به دست تو است.

دعای نهم – صلوات بر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله)
دعای درود بر پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم):
این دعا که صلواتی کامل بر محمد و آل محمد (صلی الله علیه و آله وسلم) می باشد، در کتاب صحیفه سجادیه به عنوان دومین دعا و در کتاب صحیفه جامعه به عنوان نهمین دعا مطرح شده است.
از دعای دورد بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) معارف ارزشمندی را می توان دریافت کرد. امام سجاد (علیه السلام) بسیار خردمندانه خداوند متعال را برای نعمت وجودِ نبی مکرم اسلام شکرگزاری می کند و سپس با بیان ویژگی های بی مانند امانت دارِ وحی، مخاطب را به کسب شناخت بهتر ایشان رهنمون می نماید. مضمون دعای دورد بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) در حقیقت قدردانی از زحمات پیامبری ست که سختی های طاقت فرسایی را تحمل کرد تا دین خدا را عزیز کند. حضرت سید الساجدین (علیه السلام) درخواست جایگاهی رفیع در بهشت برای پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) دارند و در فرازهای پایانی قبولی شفاعتی نیکو برای امت پیامبر را از خداوند طلب نموده است.
نکته طلایی دعای درود بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) فتح و پیروزی انسان در مقابل تمام طواغیت تاریخ است، اگر خداوند متعال را بزرگترین حامی و پشتیبان خود بداند.

وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذیٖ مَـنَّ عَلَیْنَا بِـمُحَمَّدٍ نَبِیِّهٖ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَاٰلِهٖ دُونَ الْاُمَمِ الْمَاضِیَةِ وَالْقُرُونِ السّٰالِفَّةِ، بِقُدْرَتِهِ الَّتیٖ لاٰتَعْجِزُ عَنْ شَیْءٍ وَاِنْ عَظُمَ، وَلاٰ یَفُوتُهَا شَیْءٌ وَإِنْ لَطُفَ، فَخَتَمَ بِنٰا عَلیٰ جَمِیعِ مَنْ ذَرأَ وَجَعَلَنَا شُهَدَاءَ عَلیٰ مَنْ جَحَدَ، وَکَثَّـرَنَا بِـمَنِّهٖ عَلیٰ مَنْ قَلَّ.

و سپاس خداى را که بر ما منّت نهاد به محمد، پیامبـرش که درود خدا بر او و خاندانش باد، و به امت‌هاى گذشته و ملت‌هاى پیشیـن این منّت را نگذاشت، با قدرتش که از چیزى ناتوان نـمی‌شود، هر چند عظیم باشد و چیزی از آن از دست نرود هر چند کوچک و دقیق باشد، پس ما را خاتـمه خلایقش قرار داد و گواهان بر منکران ساخت و در برابر آنان که اندکند، ما را فزونی بخشید.

دعای هشتم – تمجید خداوند و ستایش فراوان او

اَللّٰهُمَّ إِنَّ أَحَداً لاٰیَبْلُغُ مِنْ شُکْرِکَ غَایَةً وَإِنْ اَبْعَدَ إِلّٰا حَصَلَ عَلَیْهِ مِنْ إِحْسَانِکَ مٰا یُلْزِمُهُ شُکْرَکَ، وَلاٰ یَبْلُغُ مَبْلَغاً مِنْ طَاعَتِکَ، وَإِنِ اجْتَهَدَ إِلّٰا کَانَ مُقَصـِّراً دُونَ اسْتِحْقَاقِکَ بِفَضْلِکَ، فَأَشْکَرُ عِبَادِکَ عَاجِزٌ عَنْ شُکْرِکَ، وَأَعْبَدُهُمْ لَکَ مُقَصِّـرٌ عَنْ طَاعَتِکَ، لاٰیَجِبُ لِأَحَدٍ مِنْهُمْ أَنْ تَغْفِرَ لَهُ بِاسْتِحْقَاقِهِ، وَلاٰیَحِقُّ لَهُ أَنْ تَرْضیٰ عَنْهُ بِاسْتِیجَابِهِ.

خداوندا هیچ کس در سپاسگزاری‌ات به مقصدی نـمی‌رسد هر چند که دور رفته باشد، مگر اینکه حاصل شود او را از احسان تو، آنچه او را ملزم به شکر تو سازد، و به جایی از طاعتت نـمی‌رسد، هر چند بکوشد مگر اینکه در برابر شایستگى تو به فضلت مقصـر بوده باشد، پس، سپاسگزارترین بندگانت ناتوان است از سپاسگزاری‌ات و عبادت کننده‌ترین آنان از طاعت تو مقصـر است، براى هیچ کس از آنها واجب نـمی‌شود که او را به استحقاقش ببخشی، و او را حق نباشد که به استحقاقش از او خرسند گردی.

فَمَنْ غَفَرْتَ لَهُ فَبِطَوْلِکَ، وَمَنْ رَضِیتَ عَنْهُ فَبِفَضْلِکَ، تَشْکُرُ یَسیِـرَ مٰا تُشْکَرُ بِهِ، وَتُثِیبُ عَلیٰ قَلِیلِ مٰا تُطَاعُ فِیهِ، حَتّىٰ کَأَنَّ شُکْرَ عِبَادِکَ الَّذِی أَوْجَبْتَ عَلَیْهِ ثَوَابَهُمْ، وَأَعْظَمْتَ فِیهِ جَزَاءَهُمْ، أَمْرٌ مَلَکُوا اسْتِطٰاعَةَ الِامْتِنَاعِ مِنْهُ دُونَکَ فَکٰافَأْتَهُمْ، وَلَمْ یَکُنْ سَبَبُهُ بِیَدِکَ فَجٰازَیْتَهُمْ،

دعای هفتم – در تمجید خداوند عزوجلّ

اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی تَجَلّیٰ لِلْقُلُوبِ بِالْعَظَمَةِ، وَاحْتَجَبَ عَنِ الْاَبْصَارِ بِالْعِزَّةِ، وَاقْتَدَرَ عَلَی الْاَشْیَاءِ بِالْقُدْرَةِ، فَلاَ الْاَبْصَارُ تَثْبُتُ لِرُؤْیَتِهِ، وَلاَ الْاَوْهَامُ تَبْلُغُ کُنْهَ عَظَمَتِهِ.

سپاس خداوند را که به عظمت برای دل‌ها تجلی نـمود و از دیدگان پنهان گشت با عزت، و بر اشیاء به قدرت توانا گشت، که نه دیدگان برای دیدنش بر جای می‌مانند و نه اوهام به حقیقت عظمتش پی می‌برند.

تَجَبَّـرَ بِالْعَظَمَةِ وَالْکِبْـرِیَاءِ، وَتَعَطَّفَ بِالْعِزِّ وَالْبِـرِّ وَالْجَلالِ وَتَقَدَّسَ بِالْحُسْنِ وَالْجَمَالِ، وَتَـمَجَّدَ بِالْفَخْرِ وَالْبَهَاءِ، وَتَهَلَّلَ بِالْمَجْدِ وَالْاٰلٰاءِ، وَاسْتَخْلَصَ بِالنَّورِ وَالضِّیَاءِ.

به عظمت و کبـریاء قدرت یافت، و با عزت و نیکی و شکوه عطوفت روا داشت، و به زیبایی و جمال پاک و مقدس گشت و با فخر و عظمت، با شکوه شد و درخشان گردید با مجد و نشانه‌های عظمت، و ویژگی یافت با نور و درخشش.

دعای ششم – تسبیح و شکر خداوند عزوجلّ

حضـرت علی بن الحسین (علیهما‌السلام)، هرگاه آیۀ ﴿وَإنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللّٰهِ لاٰتُحْصُوهٰا﴾ را می‌خواند؛ می‌گفت:

سُبْحَانَ مَنْ لَمْ یَجْعَل فیٖ أحَدٍ مِنْ مَعرِفَةِ نِعَمِهِ إلاَّ الْمَعْرِفَةَ بِالتَّقْصِیرِ عَنْ مَعْرِفَتِهَا، کَمٰا لَمْ یَجْعَلْ فیٖ أحَدٍ مِنْ مَعْرِفَةِ إِدْرَاکِهِ أکثَـرَ مِنَ الْعِلْمِ بِأَنَّهُ لاٰیُدْرِکُهُ، فَشَکَرَ عَزَّوَجَلَّ مَعْرِفَةَ الْعَارِفِینَ بِالتَّقْصِیرِ عَنْ مَعْرِفَتِهِ، وَجَعَلَ مَعْرِفَتَهُمْ بِالتَّقْصِیرِ شُکْراً، کَمٰا جَعَلَ عِلْمَ الْعَالِمِینَ أَنَّهُمْ لاٰیُدرِکُونَهُ إِیـمَاناً، عِلْماً مِنْهُ أَنَّهُ قَدَّرَ وُسْعَ الْعِبَادِ، فَلاٰ یُجَاوِزُونَ ذٰلِکَ.